Recensie: Tentoonstelling ‘Regie: Rembrandt’ in Het Rembrandthuis in Amsterdam
Bijzondere tentoonstelling waarin Rembrandt nog meer als meesterlijke verhalenverteller wordt neergezet!
Op 27 februari 2024 was ik uitgenodigd voor de perspreview van de nieuwste tentoonstelling ‘Regie: Rembrandt’ in Het Rembrandthuis in Amsterdam. Ik nam je al mee op pad en ik vertelde je al een beetje over de tentoonstelling. In dit artikel neem ik je uitgebreid mee en vertel ik je alles wat je moet weten over deze bijzondere tentoonstelling. Lees je mee?
Over Regie: Rembrandt
Rembrandt was een meesterlijke verhalenverteller. In zijn werk gebruikte hij technieken die ook in het theater werden gebruikt, zoals gezichtsuitdrukkingen, kostuums, belichting en attributen. Hij ging op zoek naar het perfecte moment om weer te geven. In deze tentoonstelling wordt voor het eerst de rol van Rembrandt als regisseur van zijn kunstwerken belicht. Het wordt duidelijk hoe de schilders en theatermakers elkaar in de 17e eeuw inspireerden.
Er zijn verschillende bekende werken van Rembrandt gehaald uit o.a. Staatliche Museen zu Berlin, Mauritshuis en The Kremer Collection.
De verschillende zalen: een reis langs het theater en het atelier van Rembrandt
De tentoonstelling kun je vinden in de moderne vleugel van Het Rembrandthuis en start op de derde verdieping bij een introductiezaal. Je volgt de reguliere route door het museum en aansluitend volgt de tentoonstelling ‘Regie: Rembrandt’. Een soort kers op de taart na je bezoek door het huis.
Introductiezaal: een warm welkom
De introductiezaal is blauw gekleurd en start met een video over misschien wel het bekendste kunstwerk van Rembrandt: ‘De Nachtwacht’. In deze video worden alle regietechnieken naar voren gehaald. Dit wordt op een toffe manier op het schilderij weergegeven. Bepaalde delen worden uitgelicht en de animatie is een mooie aanvulling.
Het is eigenlijk een voorproefje op wat je te wachten staat in de rest van de tentoonstelling. De combinatie met schilderijen en multimedia toepassingen, zoals een animatie, vind ik sowieso heel interessant. Het maakt een bekend schilderij, zoals ‘De Nachtwacht’ tastbaar. Na deze uitleg is het schilderij nog indrukwekkender. In de rest van de tentoonstelling zul je de multimedia toepassingen vaker tegenkomen.
Mee naar het (straat)theater met Rembrandt
Rembrandt liet zich graag inspireren door het (straat)theater. Hij keek op een bijzondere manier naar de wereld om zich heen en gebruikte dat later in zijn kunstwerken. In de tweede zaal, ‘Met Rembrandt naar het theater’, ga je dit zelf ervaren. Je ziet waar hij zijn inspiratie vandaan haalde. Er hangt o.a. een tekening van een Pantalone (een Italiaans theaterpersonage). Dit personage is een beetje gefrustreerd en denkt alles te kunnen kopen met geld, maar tegelijkertijd is hij ontzettend gierig. Rembrandt legde de Pantalone vast in een tekening (zie afbeelding hieronder).
Op 3 januari 1638 opent in Amsterdam de eerste stenen schouwburg in Nederland. De plek waar je verhalen hoorde, was het straattheater of in de kerk. De schouwburg bood een nieuwe manier van verhalen vertellen. Rembrandt liet zich inspireren door de toneelspelers en ging zelf ook naar de schouwburg. Je ziet in de tentoonstelling bijvoorbeeld een werk waarbij Rembrandt de bekende acteur Willem Ruyter bestudeerde en tekende (zie hieronder).
Aan de hand van verschillende kunstwerken krijg je de zeven regietechnieken van Rembrandt te zien. Elke techniek wordt eerst uitgelegd met voorbeelden van etsen, tekeningen of schilderijen. De audiotour en uitlegbordjes voorzien je van de nodige informatie. Ik zal kort even de technieken aanhalen.
De keuze van het moment: Rembrandt koos voor een moment waarop de spanning om te snijden was of wanneer er iets staat te gebeuren. Dit zorgde voor een mooie suspense. Bij veel kunstwerken kun je je fantasie gebruiken om het verhaal af te maken.
Handgebaren: in veel werken van Rembrandt koos hij voor verschillende handgebaren. De handgebaren waren bij het publiek bekend en daardoor kon Rembrandt met een simpel gebaar veel vertellen. Denk aan de uitgestrekte hand of het vouwen van de handen.
Gezichtsuitdrukkingen: de zelfportretten van Rembrandt zijn heel bekend. Hij oefende de uitdrukkingen voor de spiegel en legde ze daarna vast als ets of in een tekening. Een bekend zelfportret is ‘Study of surprise’ (zie afbeelding hieronder).
Attributen en kostuums: net als in het theater gebruikte Rembrandt veel attributen en kostuums voor zijn werk. Hij legde zichzelf vast met bijvoorbeeld een tulband op of hij verkleedde zich als bedelaar, met hulpeloze uitdrukking op zijn gezicht!
Belichting: Rembrandt staat vooral bekend om zijn fantastische weergave van het licht. Net als in het theater speelde licht een grote rol in zijn werken. Hiermee kon hij op een mooie manier het drama van het verhaal vergroten.
Compositie: in deze techniek komt alles samen. Een compositie maakt of breekt het werk. In de tentoonstelling is o.a. een boek te zien waarin er suggesties staan voor het ordenen van ‘figuren’ in een kunstwerk. Je ziet dat bijvoorbeeld personages in een rondje staan.
Goede afsluiting
De afsluitende zaal van ‘Regie: Rembrandt’ is het ‘Theater van Rembrandt’. Deze zaal is rood en je ziet hier een aantal schilderijen hangen waarin alle technieken zichtbaar worden.
Mijn favoriete schilderij van deze tentoonstelling hangt hier ook. ‘De vrouw van Potifar beschuldigt Jozef’ (1655) is een Bijbels verhaal. Het gaat over een vreselijke leugen. De vrouw van Potifar vertelt haar man dat ze bijna is verkracht door Jozef, maar eigenlijk was zij de dader. Je ziet op het schilderij ook Jozef staan (links in de schaduw). Hij is geschokt. In het verhaal zelf komt Jozef trouwens niet voor, maar Rembrandt heeft hem wel toegevoegd aan de scène. Nog een leuk feitje: dit schilderij werd gemaakt in het Rembrandthuis en is dus na bijna 400 jaar weer terug. Normaal hangt dit schilderij in het Staatliche Museen zu Berlin. Je ziet het schilderij hieronder.
In deze laatste ruimte vind je ook een multimediale toepassing. Je wordt als bezoeker meegenomen in een ets (‘De Honderdguldenprent’, ca. 1648) en je ziet eigenlijk alle technieken voorbijkomen. Daarna kun je de ets bewonderen. Je zult veel herkennen in het schilderij.
In de verschillende ruimten kun je ook zelf aan de slag gaan. Je leert kijken en de verschillende technieken gebruiken, zoals het oefenen van verschillende gezichtsuitdrukkingen.
Mooie tentoonstelling over een meesterlijke verhalenverteller
‘Regie: Rembrandt’ is een mooie tentoonstelling over een meesterlijke verhalenverteller. De parallel tussen theater en het werk van Rembrandt is heel goed gedaan. Na deze tentoonstelling kijk je met een andere blik naar de kunstwerken van Rembrandt.
Meer informatie over Regie: Rembrandt
Wanneer: 2 maart 2024 tot en met 26 mei 2024
Waar: Het Rembrandthuis, Jodenbreestraat 4 in Amsterdam
Meer informatie en tickets: website van Het Rembrandthuis
Bedankt Het Rembrandthuis voor de uitnodiging!
Ik hoop dat je het interessant vond! Meer weten over de rest van mijn dag na de tentoonstelling? Ik neem je in dit artikel mee op pad.
Liefs,
Veronique
Bronvermelding: bij de foto’s van de schilderijen staat de bron vermeld (zonder gele achtergrond om afleiding te voorkomen). Bij de foto’s die ik zelf heb gemaakt staat geen bron vermeld. Informatie uit eigen aantekeningen tijdens de perspresentatie en persbericht.
Dit artikel is niet gesponsord. Ik heb het bezoek ‘gekregen’ van het museum. Meer lezen over samenwerkingen? Je leest het in de disclaimer.
Dit artikel bevat affiliate links. Koop je via mijn link een artikel (iets anders dan boeken mag ook) dan krijg ik een commissie! Jij merkt er niks van, maar je steunt wel Veronique’s Boekenhoekje. Meer informatie is hier te vinden.
Op zoek naar een proeflezer voor je verhaal? Ook voor korte verhalen of novelles! Meer informatie kun je hier vinden.
